56 yıldır ülkeyi yöneten aile darbeyle devrildi!

İktidarı, 42 yıl boyunca ülkeyi yöneten babası Ömer Bongo'dan devralan ve Batı Afrika ülkesi Gabon'u 14 yıldır kesintisiz yöneten Cumhurbaşkanı Ali Bongo; sağlığı, etkinliği ve adil seçimlere bağlılığı konusunda şüpheler sürerken seçimleri yeniden kazanmıştı ki ordu yönetime el koydu. Peki, Gabon'da yaşananlar ve Bongo ailesi hakkında bilinenler neler?

Ali Bongo son seçimlerde, 1967'den 2009'a kadar ülkeyi demir yumrukla yöneten babası Ömer Bongo tarafından kurulan iktidardaki Gabon Demokratik Partisi'nin (PDG) adayı oldu.

Karşısına Eğitim Bakanı Albert Ondo Ossa, muhalefetin ortak adayı olarak çıktı ve "Gabon, Bongoların malı değildir" sloganını kullandı.

Ossa'nın kazanmasına kesin gözüyle bakılıyordu ki Bongo, şaibelerin konuşulduğu bir seçimle cumhurbaşkanlığı koltuğuna yeniden oturdu.

Ali Bongo ve Fransız asıllı eşi Sylvia Bongo Ondimba

YOLSUZLUK VE YOKSULLUK...

El Cezire'de yer alan bir habere göre, petrole dayalı bir ekonomiye sahip olan Gabon, uzun zamandır büyük ekonomik potansiyele sahip bir ülke olarak görülüyor, ancak endemik yolsuzlukla boğuşuyor.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2022 yılında Yolsuzluk Algılama Endeksi'nde Gabon'u 180 ülke arasında 124. sıraya yerleştirdi.

Gabon'un 2,5 milyonluk nüfusunun üçte biri yoksulluk içinde yaşıyor ve kıtada kişi başına düşen en yüksek gayrisafi yurtiçi hasılalardan birine sahip olmasına rağmen temel sosyal hizmetlere erişimde büyük sıkıntılar yaşanıyor.

Vatandaşlar, işsizliğin yüksek olduğu ülkede işe alım planları da dahil olmak üzere en temel prosedürlerde yolsuzlukla karşılaştıklarını söylüyor. Bazıları adaletin mahkemelerden küçük bir ücret karşılığında temin edilebildiğini belirtiyor.

BONGO'NUN SAĞLIK DURUMU

Bongo ailesi, son olarak Temmuz 2022'de Cumhurbaşkanı Ali Bongo'nun beş kardeşinin, Fransa'da zimmete para geçirme ve kamu fonlarını aklama soruşturmasında suçlanması da dahil olmak üzere bir dizi büyük skandala karıştı.

Bunun da ötesinde, başkanın sağlığıyla ilgili belirsizlik, durumu daha da kötüleştirdi. Bongo 2018 yılında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a yaptığı resmi bir gezi sırasında felç geçirmişti ve bu durum, birkaç ay boyunca resmi görevini sürdürmesini engelledi. Bu olayların sonucu olarak da darbe girişimiyle sonuçlanan bir siyasi istikrarsızlık dönemi başladı.

Bongo, 10 ay boyunca herhangi bir kamu görevinde bulunmadı, Ağustos 2019'da yeniden ortaya çıktı, fakat ülkeyi yönetmek için fiziksel ve zihinsel kapasitesi sorgulanmaya devam etmesine rağmen görevde kaldı.

OYLARIN YÜZDE 99.93'ÜNÜ ALDI!

Bongo'nun başkanlığının meşruiyeti 2009 yılından bu yana tartışma konusu, zira hile iddialarıyla gölgelenen seçimlerin ardından çıkan isyan sonrası babasından görevi devralmıştı.

Bir sonraki seçim de usulsüzlükler ve büyük çaplı hile şüpheleriyle gölgelendi. Sonuçlar açıklandığında, sonuca itiraz eden göstericiler göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle dağıtıldı. Zira Bongo, kendi eyaletinde oyların yüzde 99.93'ünü almıştı.

2009'daki seçimlerde başkan adayı olan Erichk Mauro Nguemah, "Uzun süredir iktidarı elinde tutan bir aileden bahsediyoruz - çok demokratik oldukları için değil, kamu parasını israf ettikleri ve zimmetlerine geçirdikleri için iktidardalar" dedi.

ORDU YÖNETİME EL KOYDU

Seçimlere sadece altı hafta kala yetkililer, yasama ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, her pozisyon için ayrı oy pusulası yerine tek bir oy pusulası kullanılarak yapılmasına karar verdi ve bu seçim maratonu da usulsüzlüklerin gölgesinde geçti.

26 Temmuz'da Nijer'de yapılan darbenin ardından 30 Ağustos'ta, bir diğer Afrika ülkesi olan Gabon'un başkenti Librevil'de de silah seslerinin duyulduğu bildirildi. Seçim sonuçlarının açıklanmasının hemen ardından, ulusal televizyon binasına giren bir grup asker, yönetimi ele geçirdiklerini duyurdu.

Askerler, ülkede Gabon Devlet Başkanı Ali Bongo Ondimba'nın 3'üncü kez kazandığı seçimlerin iptal edildiğini ve kendilerinin ülkedeki tüm güvenlik ve savunma güçlerini temsil ettiğini öne sürdü.

Seçim sonuçlarının iptal edildiğini belirten askerler, tüm sınırların bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını ve devlet kurumlarının feshedildiğini kaydetti.

Gabon hükümetinden henüz, darbeye ilişkin bir açıklama gelmedi.