EYT

Sevgili okuyucularımız; Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) hakkında basından izlediğimiz kadarı ile Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan çalışmaları sizlerde dinlemektesiniz. Bu konuda önceki yazılarımızda bahsetmeye çalışmıştım. Genel olarak çalışanların emekliliğe hak kazanıp kazanmadıklarının tespitinde, sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş faktörlerine bakılmaktadır. Uzun süredir emeklilik denilince akla ilk gelen ülke gündeminin ilk sıralarında bulunan emeklilikte yaşa takılanların(EYT) emeklilik düzenlemesidir… Emeklilikte Yaşa Takılanların çoğunluğunu ise SSK’lılar (4/1-a sigortalıları) oluşturmaktadır. Emeklilikte yaşa takılan SSK’lılara taleplerine uygun olarak eyt 4447 S. Kanunu öncesi hakları verilirse yaş hariç kadın ise 20 erkek ise 25 yıldan beri sigortalılıklarının bulunması ve en az 5000 gün emeklilik (yaşlılık, malullük ve ölüm) primlerini doldurmuş olmaları hâlinde emekli olabileceklerdir. Belirtilen şartlardan özellikle emeklilikte yaşa takılan erkek SSK’lıları ilgilendiren 25 yılık sigortalılık süresini yerine getiremeyen çok sayıda okurumuz sigortalılık süresinin ne olduğunu ve bu süreyi etkileyen faktörlerle yapılması gerekenleri merak etmektedir. Sigortalılık süresi, sigortalının emeklilik (malullük, yaşlılık ve ölüm) sigortalarına bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile aylık bağlanması için yazılı istekte bulunduğu tarih, ölen sigortalılar için de ölüm tarihi arasında geçen süre olarak tarif edebiliriz. Emeklilik (malullük, yaşlılık ve ölüm) sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı; sigortalının, mülga SSK Kanunu ve öncesinde yürürlükte bulunan 506 ve öncesinde 5417, 6900 kanunlar) Bağ-Kur, Tarım Bağ-Kur Tarım SSK ile Emekli Sandığı kanunlar ile SSK (506 s.) Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki banka ve TOBB sandıkları… veya bu Kanuna tâbi olarak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edilmektedir. SSK tarafından devralınan sandıklara tabi olarak ilk defa prim veya kesenek ödenmeye başlanılan tarih sigortalılık süresinin başladığı tarih olarak dikkate alınmaktadır. Diğer yandan belirli istisna ve dönem öncesi sigorta girişi olanlar hariç olmak üzere genel olarak Emeklilik (malullük, yaşlılık ve ölüm) sigortalarının uygulanmasında, 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilmektedir. Bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri ise emeklilikte sadece prim ödeme gün sayılarının hesabında dikkate alınmaktadır. SSK (4/1-a) sigortalılarının ilk işe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarih farklı ise, prim ödenmeye başlanan tarih sigortalılık süresinin başlangıcı olarak esas alınmaktadır. Bu nedenle EYT’lilerin bu duruma dikkat etmeleri, EYT kanunu çıkmadan önce bir an evvel düzeltilmesi için yasal yollara başvurmaları lehlerine olacaktır. Sigortalıların, birden fazla sigortalılık hâline tabi hizmetlerinin bulunması durumunda ise sigortalılık başlangıç tarihi en eski olanı, sigortalılık süresinin başlangıcı olarak dikkate alınacaktır. Yine farklı sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetlerin birleştirilmesi hâlinde, birleştirilen hizmetin başlangıç tarihi sigortalılık süresinin başlangıcı olarak değerlendirilmektedir. Bazı hizmet borçlanmalarının kişinin sigortalılığının başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılması hâlinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye gidilmek suretiyle tespit edilmektedir. Bu durum askerlik borçlanmasında söz konusu, doğum borçlanmasında söz konusu değildir. (doğum borçlanmasının askerlik borçlanması gibi sigorta başlangıcını öne çekmesi konusu ayrıca bir sorun olup, bakanlığın bu konuda çalışmalar yapmasını beklemekteyiz.) Netice itibarıyla EYT Kanunu çıkmadan özellikle 1998 ve 1999 yıllarında ilk defa sigortalı girişi bulunan erkek EYT’lilerin bu durumlar çerçevesinde durumlarını gözden geçirmeleri lehlerine olacaktır. Sağlıklı günlerde buluşmak üzere hoşça kalın esen kalın….